येशूको जन्मले ल्याएको असाधारण रूपान्तरण

Tweet

      विश्वचर्चित इतिहासकार जारोस्लाभ पेलिकानले लेखे, “नासरतका येशूको विषयमा कुनै पनि व्यक्तिले व्यक्तिगत रूपमा जे जस्तो सोच राखे तापनि झण्डै बिस शताब्दीसम्म पश्चिमी जगत्को इतिहासमा उहाँ प्रभावशाली पात्र हुनुभएको छ ।” यो व्यक्तिगत राय मात्र नभई ऐतिहासिक तथ्यहरूमा आधारित ख्रीष्टियानहरूको लागि एउटा अत्यन्तै गौरवान्वित कथन हो । मानव–जातिको प्राय: हरेक पाटोमा ख्रीष्टियमतका संस्थापक येशूले औधी प्रभाव पार्नुभएको छ । मानवीय चोलामा येशू आजभन्दा दुई हजार वर्ष अगाडि यस धरतीमा नजन्मनुभएको भए हामीले ठुलो क्षति बेहोर्नुपथ्र्यो । उहाँको आगमनपश्चात् उहाँले सिकाउनुभएका अनमोल शिक्षाहरूको मद्दतले अनुगामी पुस्ताले पृथ्वीको धरातलमा कायापलट ल्याइदियो ।

      मान्छे परमेश्वरको स्वरूपमा सृष्टि गरिएको छ भनी ख्रीष्टियानहरू स्पष्टत: विश्वास गर्छन् । यही बाइबलिय शिक्षाले विश्वव्यापी मानवीय अधिकारहरू र समताको अवधारणालाई जन्माएको हो ।

      प्राचीन संस्कृतिहरूमा पत्नीलाई उसको पतिको सम्पत्तिको रूपमा हेरिन्थ्यो । नारी फुक्का पुरुष र नोकरको बिचतिर पर्छ भनी दार्शनिक अरस्तु (३८४–३२२ ख्रीष्टपूर्व) ले सिकाए । ग्रीससाथै रोमी संसारमा स्त्रीहरूको सामाजिक मूल्य मान्यता ज्यादै निम्नस्तरको भएकोले छोरी जन्मिएको खण्डमा ऊ मरोस् भन्ने हेतुले त्यसै छाडिनु सामान्य अभ्यास थियो । तर, मण्डलीले यसो गर्न आफ्ना सदस्यहरूलाई निषेध गरेको थियो । प्राचीन समाजले एकल महिलाको कुनै महत्त्व नदेखेकोले विधवाले दुई वर्षभित्रमा पुनर्विवाह नगर्नु गैरकानुनी मानिन्थ्यो । तर, पुनर्विवाह गर्ने वा नगर्ने यो विधवाको आफ्नो इच्छाको कुरो हो भनी सिकाउने ख्रीष्टियमत पहिलो सूचीमा थियो । ख्रीष्टियान समुदायमा विधवाहरूलाई आर्थिक सहयोग गरिन्थ्यो ताकि पुनर्विवाहको लागि तिनीहरूमाथि कुनै दबाब नपरोस् । विवाहेतर स्त्री र पुरुषको सँगै बसाइलाई मण्डलीले विश्वास गर्दैनथ्यो जुन अभ्यासले स्त्रीहरूलाई सुरक्षा प्रदान गथ्र्यो । गैरख्रीष्टियान वृत्तमा अनुमतिप्राप्त विवाहेतर सहवासलाई ख्रीष्टियानहरूले निषेध गरेको थियो । नेपालसाथै हाम्रै छिमेकी मुलुक भारतमा पतिको मृत्युपश्चात् पत्नीलाई पतिकै चितामा जिउँदै जलाइने सती प्रथाहरूलाई हटाउन ख्रीष्टियान मिसनरीहरूको उल्लेखनीय देन रहेको छ ।

      प्राचीन संसारमा शिशुहत्या वैधानिक मात्र थिएन, तर यसको प्रशंसा पनि गरिन्थ्यो । एउटा रोमी नागरिकलाई मार्नु हत्या हुन्थ्यो, तर उही राष्ट्रमा कसैले आफ्ना छोराछोरीलाई मार्नुलाई उचित कार्यको रूपमा ग्रहण गरिन्थ्यो । मानव–जाति परमेश्वरको प्रतिरूपमा सृष्टि भएको हो भन्ने ख्रीष्टियान अवधारणाको कारणले ख्रीष्टियान मण्डलीले अन्ततोगत्वा यस्तो अभ्यासको निर्मूलन गर्‍यो । आधुनिक गर्भपतन विरुद्धको अभियान प्राधनत: ख्रीष्टियान अभियान हो । ख्रीष्टियमतको आरम्भबाट नै यो साँचो ठहर्दै आएको छ । पहिलो शताब्दीको उत्तराद्र्ध वा दोस्रो शताब्दीको पूर्वाद्र्धमा लिखित डिडाके अर्थात् बार्‍ह प्रेरितका शिक्षामा गर्भपतनको विरुद्धमा भएका निर्देशनहरू अभिलिखित छन् ।

     ख्रीष्टियान इतिहासलाई नियालेर हेर्दा ख्रीष्टियानहरू आफैले विगतमा बेचबिखनको लागि दासदासीहरू राख्ने गरेको भए तापनि यो बाइबलिय शिक्षा भने अवश्य होइन । यो विकृत बाइबलिय अवधारणा थियो । सामाजिक रूपमा उत्पीडित वर्गहरूमध्ये स्त्री र दासदासीहरूलाई पूर्ण सदस्यको रूपमा स्वीकार गरी प्रारम्भिक मण्डलीले तिनीहरूको भूमिकाको पदोन्नती गरे । दासदासीहरूले आराधना र सामाजिक क्रियाकलापहरूमा समान रूपमा भाग लिन पाउँथे । र, तिनीहरूलाई सम्पत्ति राख्ने अधिकार प्रदान गरिएको थियो । इतिहासकार ग्लेन सनसाइनको भनाइअनुसार इतिहासमा सर्वप्रथम दासप्रथाको व्यवस्थित रूपमा विरोध गर्ने मानिसहरू ख्रीष्टियानहरू नै थिए । बजारमा बेच्न राखिएका दासदासीहरूलाई केवल मुक्त गर्ने उद्देश्यले सुरुका ख्रीष्टियानहरूले तिनीहरूलाई किन्ने गर्थे । अधिकतम क्षेत्रमा दासत्वको अन्त्य हुनुको कारण ख्रीष्टियान सक्रियतावादीहरूको कदम जिम्मेवार छ । इतिहासकारहरूलाई अवगत भएकै कुरो हो कि अमेरिकी गृहयुद्धअगि विद्यमान अन्तरराष्ट्रिय दासदासी व्यापारको अन्त्यको लागि मुख्य भूमिका निभाउने काममा ब्रिटिस ख्रीष्टियान विलियम विल्वरफोर्सको प्राथमिक हात थियो ।

      प्राचीन रोममा दर्शकहरूको मनोरञ्जनको निम्ति योद्धाहरू हातमा हतियार लिएर लड्ने गर्थे । यस्तो खालको अमानवीय हिंसात्मक कुप्रथालाई हटाउन पाँचौँ शताब्दीका ख्रीष्टियान सन्यासी टेलेमाकसकले महत्त्वपूर्ण भूमिका निभाए । 

      प्राचीन संसारको कतिपय समुदायहरूमा मान्छेले मान्छेको मासु खाने गर्थे । अज्ञानताद्वारा जन्मेको यस्तो डरलाग्दो र घिनलाग्दो मानवीय अवमूल्यनको उन्मूलनको लागि ख्रीष्टियान मिसनरीहरूको देनलाई कुनै पनि हालतमा बिर्सन हुन्न ।

                परोपकारी क्षेत्रमा येशू ख्रीष्ट सर्वोत्कृष्ट अगुवा हुनुहुन्छ । उहाँले दया गर्नू भनेर मात्र सिकाउनुभएन, तर उहाँ आफै नै दयाको सर्वोत्तम नमुना बन्नुभयो । उहाँ दयाको खानी हुनुहुन्थ्यो । परमेश्वरको स्वरूपमा सृजित मानवीय अनमोलताबारे उहाँ राम्ररी परिचित हुनुहुन्थ्यो । तसर्थ, उहाँको आगमनले परोपकारी हातामा नयाँ युगको सुत्रपात गर्‍यो । समाजमा उत्पीडित र आवश्यकतामा परेकाहरूलाई सहयोग गर्ने जोड उहाँको सेवा–कार्यको एउटा महत्त्वपूर्ण पक्ष थियो । असल सामरीको दृष्टान्त (लूका १०:३०–३७) उहाँको उत्कृष्ट उदाहरण थियो । ख्रीष्टको नाउँभन्दा बाहिर परोपकारी संस्थाहरू खुलको भए तापनि उहाँको नाउँमा खुलेका परोपकारी संघ–संस्थाहरूको तुलनामा ती सूर्यको अगाडि टुकीबत्तीसरह छन् ।

शिक्षाको साम्राज्यमा ख्रीष्टियानहरूले बालेको ज्योतिले संसारभरि झिलिमिलि पारेको छ । शिक्षाको महत्त्वको जग बसालेर ती ख्रीष्टियान पिताहरूले संसारलाई कल्पनातीत योगदान पुर्‍याएको छ जसको निम्ति यो संसार सदा तिनीहरूप्रति अनुगृहीत हुनुपर्छ ।

उहाँको आगमनबाट आज दुई हजार वर्ष बितिसकेको भए तापनि पुनरुत्थान हुनुभएका प्रभु येशू ख्रीष्ट मानव–जातिको मुख्य व्यक्तित्व हुनुहुन्छ । उहाँको जन्मले अङ्ग्रेजी पात्रोलाई इतिहासको दुई भागमा विभाजन मात्र गरेको छैन, तर विश्वका विकसित, अविकसित, विकासोन्मुख देशहरू जहाँ–जहाँ ख्रीष्टियान समुदाय छन्, त्यहाँ–त्यहाँ प्रत्येक हप्ताको एक दिन उहाँको सम्झनाको निम्ति छुट्टयाइन्छ ।  संसारभरि नै प्रत्येक वर्ष उहाँको जन्म र पुनरुत्थानको उत्सव मनाइन्छ । उहाँको मृत्युको सम्झनामा विश्वव्यापी रूपमा गुड फ्राइडे मनाइन्छ । इतिहासमा अन्य कुनै व्यक्तिको जीवनी वा घटनाले भन्दा उहाँको जीवनीले गीत, पुस्तक, कविता र चित्रहरूको विषयवस्तुको लागि बढी सामाग्रीहरू उपलब्ध गराएको छ । हाम्रो लागि जीवन अर्पण गर्नुहुने येशूको सम्झनामा हजारौँ क्याम्पस, अस्पताल, अनाथालयसाथै अन्य संघ–संस्थाहरू स्थापित गरिएका छन् । यो प्रस्ट छ कि येशू ख्रीष्टको व्यक्तित्वले मानव–जातिमाथि यस्तो अद्भूत प्रभाव पारेको छ कि दुई हजार वर्षपछि पनि त्यो प्रभावमा कमी आएको छैन । हरेक दिन कैयौँ मानिसहरूले ख्रीष्टमा आमूल परिवर्तनको अनुभव गर्छन् । पैसा र हातहतियारबिना नै नासरतको येशूले अलेक्ज्याण्डर, कैसर, मोहम्मद, नेपोलियनभन्दा लाखौँ मानिसहरूलाई जित्नुभयो । विज्ञान र विद्याबिना नै उहाँले मानवीय र ईश्वरीय कुराहरूमा सबै दर्शनशास्त्रीहरू र विद्वान्हरूभन्दा बढी उज्यालो छर्नुभयो । स्कुलको वाकपटुताबिना नै उहाँले जीवनबारे यस्ता वचनहरू बोल्नुभयो जुन न त पहिले बोलिएका थिए, न त पछि । यति मात्र होइन कि अनगिन्ती आत्माको उद्धार एउटै व्यक्ति ख्रीष्टद्वारा नै गरिएको छ ।

येशू ख्रीष्ट यस धरतीमा नजन्मनुभएको भए, आज मानव सभ्यताले यो उचाइलाई चुम्न सक्दैनथ्यो । येशू ख्रीष्ट अन्य सबै धार्मिक र नैतिक शिक्षकहरूभन्दा महान् हुनुहुन्छ । मोशा, बुद्ध, कन्फ्युसियस, लाओत्सु, सुकरात, अलेक्ज्याण्डर, सिसेरो, जुलियस कैसर, मोहम्मद, नेपोलियन बोनापार्ट, कार्ल माक्ससाथै हिन्दू धर्मका गुरुहरू अनि अन्य सबै चर्चित अगुवाहरूभन्दा येशू महान् हुनुहुन्छ । विश्वविख्यात इतिहासकार केनेथ स्कटको सही मूल्याङ्कन यस रचनाको निष्कर्ष हो, “शताब्दीहरू बित्दै गर्दा साक्षी यति सञ्चित भएको छ कि इतिहासमा उहाँको प्रभावलाई मापदण्ड बनाउने हो भने येशू यस ग्रहमा बाँच्नुहुने सर्वाधिक प्रभावकारी व्यक्तित्व हुनुहुन्छ । त्यो प्रभाव बढ्दो छ ।”

Leave Your Comments Here!