सोभियत
सङ्घ र यसको
सर्वसत्तावादको खरो आलोचक
अलेक्ज्यान्डर सोल्जेनिस्तन उपन्यासकारसाथै इतिहासकार थिए ।
ख्रीष्टाब्द १९७० मा
साहित्यमा नोबेल पुरस्कार जित्न
सफल सोल्जेनिस्तनलाई सोभियत
सङ्घमा एउटै मात्र
कृति प्रकाशन गर्न
दिइएको थियो ।
सोल्जेनिस्तनद्वारा लिखित द गुलाग
आर्खिपेलागो
नामक पुस्तक ३
करोडभन्दा बढी बिक्री
हुनुकासाथै यसलाई पैँतिस ओटा
भाषामा अनुवाद गरिएको छ
।
ख्रीष्टाब्द
१९७४ मा हालको
रुसमा जन्मेका सोल्जेनिस्तनले
आफ्ना पितालाई कहिल्यै
चिन्न पाएनन् ।
तिनकी आमाले तिनलाई
रुसी अर्थोडक्स मण्डलीका
परम्पराहरूमा हुर्काएकी भए तापनि
तिनी माक्र्सवादी बन्न
पुगे । तिनी
सोभियत सङ्घको साम्यवादी आदर्शको
पक्षपोषक बने ।
तर
सोल्जेनिस्तनले तानाशाही स्टालिन र
तिनको शासनको विरुद्धमा
नकारात्मक टिप्पणी गरेको अभियोगमा
तिनलाई आठ वर्षको
जेल सजाय तोकियो
। तिनले झ्यालखानामा
कैदी जीवन बिताइरहँदा
तिनले माक्र्सवादी आदर्शहरूमाथि
प्रश्न तेर्साउन थाले ।
अन्तत: तिनी ख्रीष्टियान
बने । तिनले
भनेका छन्, “म
फेरि विश्वको परमेश्वरमाथि
विश्वास गर्दछु । मैले
तपाईंलाई त्यागे तापनि तपाईं
मसँगै हुनुहुन्थ्यो ।”
तिनले आफ्नो रूपान्तरणलाई
आफ्नो परिचित कृति
द
गुलाग
आर्खिपेलागोमा सबिस्तार
ढङ्गमा बयान गरेका
छन् ।
निकिता
ख्रुस्केभले स्टालिनवादको विरुद्धमा खुलेरै भत्र्सना
गरेपछि १९५६ मा
सोल्जेनिस्तन जेलमुक्त भए ।
१९७४ मा तिनी
सोभियत सङ्घबाट निष्कासन गरिएपछि
तिनी जर्मनीमा गए
र त्यसपछि अमेरिका
पुगे । तर
२६ डिसेम्बर १९९१
मा सोभियत सङ्घको
विघटन भएपछि तिनी
१९९४ मा पुन:
आफ्नै मुलुकमा फर्के
। ८९ वर्षको
उमेरमा २००८ मा
रुसको राजधानी मस्कोमा
तिनको निधन भएको
थियो ।