डाइट्रिच बोनहफर: तानाशाही नाजी शासनको विरुद्धमा खरो रूपमा उत्रने पास्टर

डाइट्रिच बोनहफर जर्मनीका पास्टर, लेखक, ईश्वरशास्त्रीसाथै तानाशाही नाजी शासनका कडा विरोधी थिए । सेकुलर संसारमा ख्रीष्टियानहरूको भूमिकाबारे लेखिएका तिनका रचनाहरूले व्यापक प्रभाव पारे । द कस्ट अफ डिसाइपलसिप नामक तिनको कृति आधुनिक समयका उत्कृष्ट पुस्तकहरूको सूचीमा पर्‍यो । ईश्वरशास्त्रीय रचनाहरू कोर्नुका अतिरिक्त तिनी नाजी तानाशाही शासनको विरुद्धमा खरो रूपमा उत्रे ।

पिता कार्ल र माता पाउलाबाट ४ फेब्रुअरी १९०६ मा डाइट्रिच बोनहफरको जन्म जर्मनीमा भएको थियो । तिनी धार्मिक परिवारमा जन्मेका थिएनन् । सानै उमेरदेखि साङ्गीतिक प्रतिभाका धनी बोनहफरको जीवनभर सङ्गीत एउटा महत्त्वपूर्ण पाटो बन्यो । १४ वर्षको उमेरमा तिनले पास्टर बन्नु नै आफ्नो लक्ष्य हो भनी घोषणा गर्दा तिनको परिवार छक्क परेको थियो । 

२५ वर्षको उमेरमा बोनहफर पास्टरमा अभिषेक गरिए । तिनले त्यस्तो समयमा पास्टरको रूपमा सेवा गर्दै थिए जुन बेला तिनको देशमा हिटलर राष्ट्रप्रमुखको रूपमा चुनिए । जर्मनीका नागरिकहरू र मण्डलीको उल्लेखनीय अंशले हिटलरलाई स्वागत गरे तापनि बोनहफर हिटलरको नीतिको कडा प्रतिद्वन्द्वी थिए । १९३३ मा हिटलर जर्मनीको राष्ट्रप्रमुखमा चुनिएको २ दिनपश्चात् बोनहफरले रेडियोमार्फत तिनको आलोचना गरिरहँदा तिनको प्रस्तुतीकरणलाई बिचैमा रोकिएको थियो । यहूदीहरूमाथि भइरहेको हिटलरको ज्यादतीको विरुद्धमा मण्डली बोल्नुपर्छ भनी बोनहफरले आवाज उठाए । नाजी नीतिको विरुद्धमा मण्डलीले आवाज बुलन्द पार्नुपर्छ भन्ने उद्देश्यले तिनले प्रोटेस्टेन्ट मण्डलीलाई एकत्रित गर्न खोजे तर यसले मण्डलीमा विभाजन ल्यायो । मण्डलीको कमजोरी र एक अर्काप्रतिको विरोध देखेर बोनहफर दङ्ग परे । किनकि मण्डलीको एउटा हिस्साले नाजी नीतिको विरोधमा उत्रनुपर्छ भन्थ्यो भने अर्कोले समर्थन गर्नुपर्छ भन्थ्यो । यस्तो परिस्थितिको उदयभएपछि बोनहफर १९३३ मा लन्डन लागे ।

लन्डनमा २ वर्ष बिताएपछि १९३५ मा बोनहफर पुन: बर्लिन फर्के । जस्तोसुकै कठिनाइको सामना गर्नुपरे तापनि तिनी आफ्नै मातृभूमिमा फर्कनुपर्छ भन्ने बोलावटको महसुस गरेका थिए तिनले । तिनको आगमनको केही समय बित्न नपाउँदै नाजी शासनको विरोध गर्ने बोनहफरको समर्थनमा रहेको कन्फेसिङ्ग चर्चको एक जना अगुवा गिरफ्तार गरिए भने अर्काचाहिँ स्विजरल्यान्डतर्फ भागे ।

राज्यमा नाजी नियन्त्रणको दायरा फराकिलो हुँदै गएपछि १९३७ मा कन्फेसिङ चर्चका सेमिनारीहरू बन्द गरिए । बोनहफरको लागि परिस्थिति झन्झन् जटिल हुँदै गइरहेको थियो । हिटलरद्वारा गिरफ्तार हुने डरले १९३९ मा तिनी अमेरिका प्रस्थान गरे । तर २ वर्ष पनि बित्न नपाउँदै आफ्नो पवित्र वासस्थान छाडेकोमा तिनलाई पछुताउ भयो र तिनी जर्मनीमा नै फर्के ।

बोनहफर हिंसाको विरुद्धमा भए तापनि दोस्रो विश्वयुद्धको अन्धकारपूर्ण घडीमा तिनले आफ्नो अडानमाथि प्रश्न तेर्साउन थाले । हिटलरको जस्तो तानाशाही शासनको विरुद्धमा हिंसापूर्ण विरोधको खाँचो देखे तिनले । परिणाम स्वरूप १९४३ अप्रिलमा तिनी पक्राउमा परे । तिनलाई साँढे एक वर्षसम्म तेगेल मिलिटरी झ्यालखानामा कैद गरियो । त्यहाँ पनि तिनले आफ्नो लेखनलाई जारी राखे । तिनीमाथि सहानुभूति देखाउने पहरेदारहरूमार्फत तिनका रचनाहरू बाहिर ल्याइन्थे । नाजी शासन ढल्दै गर्दा ९ अफ्रिल १९४५ मा तिनलाई मृत्युदण्ड दिइयो ।  

बोनहफर आफूले प्रचार गरेअनुसार जिउँथे । तिनको सहादत र तानाशाही नाजी शासनको विरुद्धमा तिनको बुलन्द आवाजले अमेरिका, युरोप र दक्षिण अफ्रिकामा व्यापक प्रभाव पारे । परमेश्वरमा समर्पित बोनहफर सहिद भएर यस धरतीबाट बिदा भएर गए । तिनको मृत्युदण्डको साक्षी बनेका एक जना डाक्टरले पछि लेखेका थिए:

मैले पास्टर बोनहफरलाई ... भुइँमा घुँडा टेकी जोसकासाथ परमेश्वरलाई प्रार्थना चढाइरहेको देखेँ । यी मायालाग्दा मानिसले प्रार्थना गरेको देख्दा मेरो ह्दय छोयो । ... मैले डाक्टरको रूपमा झण्डै पचास वर्षसम्म काम गर्दा मैले परमेश्वरको इच्छाप्रति पूर्णत: अधीनस्थ भएर मरेको मानिसलाई मुश्किलैले देखेको छु । 

 

     

Leave Your Comments Here.