साधु सुन्दर सिंह: भारतका सन्त पावल

१४ वर्ष पुगेपछि आफूलाई औधी प्रेम गर्ने आमाको निधन भयो । आमाको देहान्तले तिनको जीवनमा अन्धकारको बाढी ल्यायो । तिनका दिनहरू निराशामा बित्न थाले । तिनले उज्ज्वल भविष्यको कल्पना गर्न सकेनन् । तिनले आमाविनाको जीवनमा बाँच्नुको अर्थ भेट्टाएनन् । ख्रीष्टियान मिसनरीहरूलाई सताई तिनले आफ्नो निराशालाई दूर गर्ने प्रयास गरे । तिनले ख्रीष्टियान विश्वास अङ्गाल्ने मानिसहरूको खेदो गरे; तिनीहरूका विश्वासलाई खिल्ली उडाए र बाइबललाई सार्वजनिक रूपमा जलाइदिए । तरै पनि निराशाले तिनलाई छाडेनन् । परिणाम स्वरूप तिनले आत्महत्या गर्ने योजना बनाए । तर आत्महत्या गर्ने तिनको कोसिसमा येशू तिनीकहाँ प्रकट हुनुभयो र तिनले एउटै मार्ग येशूलाई चिन्ने मौका पाए । तिनले आफ्नो जीवन उहाँमा सुम्पे । अनि तिनी येशूको विशेष चेला बने । तिनी थिए— साधु सुन्दर सिंह । 

३ सेप्टेम्बर १८८९ मा साधु सुन्दर सिंहको जन्म उत्तरी भारतको पन्जाबमा अवस्थित रामपुर भन्ने गाउँमा भएको थियो । तिनको परिवारले सिख धर्मलाई मान्थ्यो । एकेश्वरवादमा विश्वास गर्ने यस धर्मलाई पन्ध्रौँ शताब्दीमा गुरु नानकले स्थापना गरेका थिए ।

तर येशूको प्रकटीकरणले उहाँ नै साँचो मुक्तिदाता हुनुहुन्छ भनी सुन्दरलाई विश्वास दिलायो । तर तिनी सिख धर्ममा जन्मेकाले ख्रीष्टियान धर्मलाई अङ्गाल्नु भनेको गद्दारी थियो । दर्शनमा आफूले येशू ख्रीष्टलाई भेटेको र उहाँको आवाज सुनेको कुरो तिनले पिता शेर सिंहलाई बताए । आफूले सदाको निम्ति ख्रीष्टलाई पछयाउने घोषणा गरे तिनले । तर परिवारले सहमति जनाएन । पितापुर्खाको धर्म नछाड्न तिनलाई घुस दिइयो, धम्काइयो तापनि तिनी आफ्नो विश्वासमा अडिग रहे । अन्तत: परिवारबाट तिनी औपचारिक रूपमा निष्कासन गरिए । घोर विरोधका बाबजुद पनि आफ्नो सोर्‍हौँ जन्म दिवसको दिन (१९०५) मा तिनले सिमलामा बप्तिस्मा लिए ।

भारतमा विदेशी शैलीमा सुसमाचार प्रचार गरिएकोले त्यहाँका मानिसहरूले सुसमाचारलाई स्वीकार नगरेका हुन् भन्ने तिनको ठम्याइ थियो । तिनले साधु बन्ने निर्णय गरे ताकि आफ्नो सम्पूर्ण जीवन प्रभु येशूमा समर्पण गर्न सकियोस् । आफ्ना मानिसहरूका बिचमा सुसमाचार पुर्‍याउने यही नै उत्तम तरिका थियो भन्ने कुरामा तिनी विश्वस्त थिए । साधुले झैँ तिनले शिरमा फेटा र पहेँलो रङको लबेदा पहिरिन्थे । तिनले अरू मानिसहरूलाई सहयोग गर्थे; तिनी परोपकारी सेवमा संलग्न हुन्थे । तिनले धन–सम्पत्तिको इन्कार गरे र आजीवन अविवाहित रहे । यस्तो जीवन शैलीमा आफ्नो सम्पूर्ण जीवन येशूमा समर्पण गर्न तिनी स्वतन्त्र थिए । हातमा नयाँ करार लिई येशूको प्रेमको सन्देश मानिसहरूका बिचमा बाँड्दै हिँड्थे तिनी । आफ्नो विश्वासको खातिर तिनी गिरफ्तार गरिए, ढुङ्गाले हानिए, खेदिए, चुटिए, लखेटिए ।

साधु सुन्दर सिंहको ख्याति बढ्दै गयो र तिनी तिस वर्ष नपुग्दै तिनको नाउँ ख्रीष्टियान जगत्मा परिचित हुन थाल्यो । तिनले भारतभरि यात्रा गरे । तिनी मलेसिया, जापान र चीन गए । तिनी पश्चिमी युरोप, अस्ट्रेलिया र इस्राएल पनि पुगे । यरुसलेम, लिमा, बर्लिन र आर्मस्ड्रङसाथै अन्य थुप्रै सहरहरूमा तिनले प्रचार गरे । तिनको प्रसिद्धी दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको भए तापनि तिनी आफ्नो शालीन स्वभावमा रहिरहे । केवल येशूको उदाहरणलाई पछयाउनु तिनको इच्छा थियो अर्थात् खराबीको बदला भलाइ गर्ने र आफ्ना शत्रुहरूलाई प्रेमले जित्ने । तिनको यस धारणाले तिनका शत्रुहरूलाई प्राय: लज्जित तुल्यायो र सुन्दर सिंहका आफ्नै पितालाई पनि ख्रीष्टियान हुन प्रेरित गर्‍यो । वास्तवमा सुन्दरको ब्रिटिस जाने लामो समयदेखिको चाहना पुरा गर्न तिनका पिताले नै तिनलाई भाडा जुटाइदिएका थिए ।

१९२९ मा अन्तिम पटक तिब्बतको यात्रा गर्ने निधो गरे सुन्दर सिंहले । अप्रिल महिनामा तिनी सिमलाभन्दा तल रहेको काल्का नाउँ गरेको नगरमा पुगे । १८ अप्रिल १९२९ मा तिनी अन्तिम पटक देखिएका थिए । त्यसपछि तिनी कहाँ गए अज्ञात छ । तिनको अन्त्यको विषयमा अनुमान गर्नुबाहेक केही उपाय छैन । तिनी भीरबाट खसे वा थकाइले मरे वा मानिसहरूबाट मारिए वा स्वर्ग उठाई लगिए निश्चित छैन । तिनको अन्त्य रहस्यको गर्भभित्र लुकेर रहेको छ ।

सुन्दर सिंहले आठ ओटा कृति लेखेका छन् । १९७२ मा तिनको नाउँलाई आदर गर्दै साधु सुन्दर सिंह इभान्जलिकल एसोसिएसन नामक संस्था खडा गरियो । तिनको प्रचार सुनेर धेरै मानिसहरूले भन्ने गर्थे, “तिनी केवल येशूजस्तै देखिँदैनन् तर तिनी येशूले जस्तै पनि बोल्छन् ।” तिनका वरदानहरू, तिनको व्यक्तिगत आकर्षण र ख्रीष्टप्रति भएको तिनको श्रद्धाले भारतीय मण्डलीमा तिनलाई अद्वितीय ओहोदा प्रदान गर्न सक्थ्यो । तथापि जीवनको अन्तिम घडीसम्म हरेक मानिसलाई येशूको प्रेमको बारेमा बताउनुसिवाय तिनले केही रोजेनन् । तात्कालीन समयका अन्य ख्रीष्टियान अगुवाहरूभन्दा तिनी निकै पृथक् थिए । अरू मिसनरीहरूजस्तै सैद्धान्तिक ज्ञानमा पोख्त नभए तापनि बिसौँ शताब्दीको पूर्वाद्धमा येशू भारतीयहरूका लागि पनि हो भन्ने तथ्य स्थापना गर्न तिनले भन्दा अरू कसैले बढी योगदान पुर्‍याएको छैन । भारतीय ख्रीष्टियान इतिहासमा तिनी अनमोल हिरोको रूपमा खडा छन् । तिनलाई भारतका सन्त पावल भनेर चिनिन्छ ।  

Leave Your Comments Here.