सुसमाचारहरू कहिले लेखिए ?

येशूको मृत्युको कैयौँ वर्षपछि सुसमाचारहरू लेखिएकाले तिनमा दन्त्यकथाहरू थपिएका छन् भनी आलोचकहरू दोष लगाउने गर्छन् । अलौकिकतामा विश्वास नगर्ने पूर्वाग्रहीहरू सुसमाचारका पुस्तकहरू ख्रीष्टाब्द ७० पछि मात्र लेखिएका हुन् भनी दाबी गर्छन् । मत्ती २४, मर्कूस १३ र लूका २१ मा अभिलिखित भविष्यवाणी गर्ने क्षमता येशूमा थिएन भनी तिनीहरू बताउँछन् । तर येशूको मृत्युभन्दा केही वर्षपछि मात्र सुसमाचारहरू लेखिए भन्नाका लागि हामीसँग दरिला कारणहरू छन् ।

लिवरल ईश्वरशास्त्रीहरू पनि विश्वास गर्छन् कि मर्कूसको सुसमाचार ७० को दसकमा, मत्ती र लूकाको ८० र यूहन्नाको ९० को दसकमा लेखिए । तर नयाँ करारका प्रवीणतर विद्वान्हरूको विश्वासअनुसार सुसमाचारहरू अझै पहिले लेखिएका हुन् भनी पुष्टि गर्ने दरिलासाथै प्रशस्त साक्षीहरू छन् ।

पहिलो, यरूशलेमको मन्दिरको विनाशको विषयमा येशूले गर्नुभएको भविष्यवाणी सुसमाचारहरूमा अभिलिखित छन् (मत्ती २४; मर्कूस १३; लूका २१) । इतिहासअनुसार ख्रीष्टाब्द ७० मा यरूशलेमको मन्दिर नष्ट भयो । तर सुसमाचारहरूले येशूको भविष्यवाणीको समाप्तिलाई अभिलिखित गरेका छैनन् । यहूदी इतिहासमा भएको यस महत्त्वपूर्ण घटनालाई सुसमाचारका लेखकहरूले समावेश नगर्नु अनौठो हुन जान्छ । यहूदी धर्ममा मन्दिर मुख्य थियो । यहाँ परमेश्वरको वास हुन्थ्यो भनी विश्वास गरिन्थ्यो र पापका निम्ति बलिदानहरू यहीँ नै चढाइन्थे । यस्तो महत्त्वपूर्ण घटनालाई समावेश नगर्ने इतिहासकारलाई नेपालको इतिहास लेख्ने तर दरबार हत्याकाण्डको विषयमा उल्लेख नगर्ने इतिहासकारसँग तुलना गर्न सकिन्छ । सुसमाचारिय लेखकहरूले येशूको भविष्यवाणीको समाप्तिलाई किन उल्लेख गरेनन् ? सबैभन्दा तर्कसङ्गत कारण यही हो कि तिनीहरूले सुसमाचार लेख्दा यो घटना घटेको थिएन ।

दोस्रोमा, प्रेरितको पुस्तक ख्रीष्टाब्द ६२–६४ को बिचमा लेखिएको थियो भनी पुष्टि गर्नका लागि शक्तिशाली कारणहरू पेस गर्न सकिन्छन् । उदाहरणार्थ, लूकाले प्रेरितको पुस्तकमा यस्ता चिरस्मरणीय घटनाहरू उल्लेख गरेका छैनन्, यदि ती घटनाहरू भएपछि तिनले लेखेका भए जुन समावेश गरिन्थे । ती घटनाहरू हुन्— यरूशलेमको पतन (ख्रीष्टाब्द ७०), ६० को दसकमा भएको ख्रीष्टियानहरूमाथि नेरोको अत्यचार, याकूब, पावल र पत्रुसको सहादत (क्रमश: ६२, ६४ र ६५), ख्रीष्टाब्द ६६ देखि थालिएको रोमीहरूको विरुद्धमा यहूदी युद्ध । यसका अतिरिक्त, प्रेरितको पुस्तकमा भएका धेरै अभिलिखित विवरणहरू ज्यादै सुरुका हुन् । लूकाद्वारा लिखित दुई ओटा पुस्तकमध्ये प्रेरितको पुस्तक दोस्रो भएकोले तिनको पहिलो पुस्तक (लूकाको सुसमाचार) ६० को थालनीमा लेखिएको हुनुपर्छ । यो भनेको येशूको मृत्युको ३० वर्षभित्रमा नै हो । मर्कूसको सुसमाचारबाट लूकाले केही जानकारीहरू उल्लेख गरेकाले मर्कूसको सुसामचार अझै पहिले लेखिएको हो ।

अन्त्यमा, यो बुझिएको हुनुपर्छ कि पावलका झण्डै सबै पत्रहरू लेखिएपछि मात्र सुसमाचारहरू लेखिए । पावलले झण्डै ख्रीष्टाब्द ४८ बाट लेख्न थालेका थिए । तिनका धेरैजसो पत्रहरू ५० को दसकमा लेखिए । पहिलो ख्रीष्टियान मण्डलीबाट प्राप्त विश्वासका सारहरू र भजनहरूलाई पावलले आफ्ना पत्रहरूमा समावेश गरेका छन् । तीमध्ये ऐतिहासिक येशूको सम्बन्धमा १ कोरिन्थी १५ अध्याय सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण विश्वासको सार हो । पावल लेख्छन्, “किनभने मैले जे पाएँ त्यसैलाई सबैभन्दा मुख्य विषयको रूपमा तिमीहरूलाई सुम्पिदिएँ, अर्थात् पवित्र धर्मशास्त्रअनुसार ख्रीष्ट हाम्रा पापका निम्ति मर्नुभयो । उहाँ गाडिनुभयो, र पवित्र धर्मशास्त्रअनुसार तेस्रो दिनमा उहाँ पुनर्जीवित पारिनुभयो” (पदहरू ३–४) ।

अलेक्ज्याण्डर महान्को विषयमा सबैभन्दा पहिले लेखिएका दुई ओटा जीवनीका लेखक एरिअन र प्लुटार्क हुन् । अलेक्ज्याण्डरको मृत्यु ३२३ ख्रीष्टपूर्वमा भयो । तर यी जीवनीकारहरूले तिनको मृत्युको ४०० वर्षपछि मात्र तिनको बारेमा लेखे । यति हुँदाहुँदै पनि इतिहासकारहरूले ती जीवनीलाई साधारणत: भरोसायोग्य ठान्छन् । यो साँचो हो कि अलेक्ज्याण्डरको जीवनमा काल्पनिक कथाहरूको विकास भए तर यी दुई लेखकपश्चात् मात्र ।

प्राचीन संसारमा काल्पनिक कथाको वृद्धि भई मुख्य ऐतिहासिक सच्चाइलाई तोड्न दुई पुस्ताको समय अन्तर पर्याप्त थिएन भनी अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयका इतिहासकार ए. एन. शेर्विन ह्वाइटले बताएका छन् । कुनै घटना वा व्यक्तिको सम्बन्धमा उही पुस्तामा दन्त्यकथाको विकास भई साधारणत: त्यसलाइ स्वीकार गरिएको तथ्य जानकारीमा आएको छैन ।

Leave Your Comments Here.