ख्रीष्टमसबारे तपाईंले जान्नुपर्ने १० ओटा कुराहरू

१.   नेपाली रूप “ख्रीष्टमस” अङ्ग्रेजी भाषा Christmas को लिप्यन्तरण हो । यो ख्रीष्टियानहरूले प्रयोग गर्ने हिज्जे हो भने गैरख्रीष्टियानहरू साधारणतया “क्रिसमस” भन्छन् । अङ्ग्रेजी भाषामा यो संयुक्त संज्ञा हो जुन पुरानो अङ्ग्रेजी भाषाको Crīstesmæsse बाट व्युत्पन्न हुन्छ जसको अर्थ हुन्छ Christ's Mass । यसको नेपाली अर्थ हुन्छ, “ख्रीष्टको समारोह ।”

२.  ख्रीष्टमस जिसस क्राइस्ट अर्थात् येशूको जन्मको सम्झनामा मनाइने वार्षिक पर्व हो जुन डिसेम्बर २५ अर्थात् पौष १० गते मनाइन्छ । यो मूलत: ख्रीष्टियानहरूको बडादिन भए तापनि संसारका ख्रीष्टियानसाथै गैरख्रीष्टियान दुवै थरीका अरबौँ मानिसहरू उहाँको जन्मोत्सवमा रमाउँछन् ।

३.  बाइबलको दोस्रो भाग अर्थात् नयाँ करारका अगिल्ला चार ओटा पुस्तकहरू येशूको जीवनीबारे बताउने आधिकारिक स्रोतहरू हुन् । येशूका जीवनीकारहरूमध्ये मत्ती र लूकाले उहाँको जन्मबारे केही महत्त्वपूर्ण जानकारीहरू उपलब्ध गराए तापनि बाइबल उहाँको वास्तविक जन्म मितिबारे मौन छ ।

४.  पवित्र–शास्त्र बाइबलमा उहाँ जन्मनुभएको मिति उल्लेख नभएकोले सुरुका ख्रीष्टियानहरूका बिचमा उहाँको जन्मदिनको लागि कुनै निर्धारित मिति थिएन । चौथो शताब्दीको उत्तराद्र्धसम्म आइपुग्दा ख्रीष्टमस भिन्नाभिन्नै स्थानमा भिन्नाभिन्नै मितिमा भए पनि प्रायजसो मण्डलीमा मनाइन थालिएको थियो ।

५.  तर डिसेम्बर २५ (पुष १०) नै ख्रीष्टमसको लागि औपचारिक मिति हुन पुग्यो । किन ? सम्भवत: त्यस समयमा मनाइने गैरख्रीष्टियान पर्वले गर्दा उक्त मितिमा ख्रीष्टमस मनाउनलाई प्रभाव पारेको थियो । 

६.  ख्रीष्टमससँग गाँसिएका थुप्रै चलनहरू विभिन्न समयमा विभिन्न देशबाट आएका छन् । ख्रीष्टमसको समयमा उपहारहरू साँटासाँट गर्ने चलन प्राचीन रोमबाट आएको हो । अठारौँ शताब्दीको अन्त्यसम्ममा परिवारका सदस्यहरूबिच उपहारहरू साँटासाँट गर्ने अभ्यास राम्ररी नै स्थापित भइसकेको थियो । उपहार लेनदेनले हामीलाई परमेश्वरले आफ्नो एकमात्र पुत्र दिनुभएको तथ्यको सम्झना गराउँछ । ज्योतिषीहरूले बालक येशूलाई किम्मती उपहारहरू चढाएका थिए— सुन, सुगन्धित धूप र मूर्र ।

७.  ख्रीष्टमस वृक्ष अर्थात् ख्रीष्टमस ट्रि समयको मार्गमा थपिएको अर्को परम्परा हो जसलाई जर्मनीले भित्र्याएको थियो । पुनर्जागरणकालीन मानवअधिकारवादी लेखक सेबास्टिएन ब्रान्टद्वारा ख्रीष्टाब्द १४९४ मा लिखित आफ्नो कृतिमा तिनले घरहरूमा देवदारु वृक्षका हाँगाहरू राख्ने चलनलाई अभिलिखित गरेका छन् । ख्रीष्टमस वृक्षको परम्पराको सुनिश्चित मिति र उत्पत्तिबारे अनिश्चित भए पनि स्याउहरूसँग सजाइएका देवदारु रूखहरू पहिलो पटक ख्रीष्टाब्द १६०५ मा स्ट्रासवर्गमा जानकारीमा आएजस्तो देखिन्छ ।

८.  ब्रिटिस नागरिक जे. सी. हर्सले ख्रीष्टाब्द १८४३ मा पहिलो ख्रीष्टमस कार्डको रचना गरेका थिए । यो आधुनिक पोस्टकार्डजस्तै थियो र यसमा लेखिएका शब्दहरू यस्ता थिए, ''Merry Christmas and a Happy New Year to You'' ।

९.  क्यारल शब्दको अर्थ हुन्छ, “गित वा भजन ।” ख्रीष्टमसको अवसरमा गाइने क्यारल गितका शब्दहरू ख्रीष्टियान विषयवस्तुसित जोडिएका हुन्छन् । वर्तमान समयमा क्यारलमा गाइने थुप्रै भजनहरू अठारौँ र उन्नाइसौँ शताब्दीमा रचना गरिएका थिए जसमध्ये केही नेपाली भाषामा पनि अनुवाद भएका छन् । 

१०. ख्रीष्टमसको केन्द्रिय सन्देश येशूको अवतार हो । यो ख्रीष्टियमतको अद्वितीय पक्ष हो जुन अन्य धर्महरूमा पाईंदैन । परमेश्वरले मानव चोला धारण गर्नुभयो, हाम्रा बिचमा जिउन र हाम्रो पापको निम्ति मर्न । योभन्दा महानतम सन्देश के हुन सक्छ ? 

     

Leave Your Comments Here.