तोयोहिको कागवा: अनाथ ठिटो जो सृजनशील सुधारक बने

एउटा ख्रीष्टियान भेलामा एक जना नाउँ चलेका प्रचारकलाई प्रवचन तोड्नका लागि निमन्त्रणा दिइएको थियो । प्रचारको समय आएपछि वक्ताको खोजी गर्दा तिनलाई कतै पनि फेला पारिएन । अगुवाहरूले भवनको चारैतिर खोजेपछि अन्तत: तिनलाई देखे— तिनी पुरुष शौचालय सर सफाइ गर्दै थिए । ती वक्ता हुन्, तोयोहिको कागवा ।

कागवा ख्रीष्टियान शान्तिवादी, सुधारक, उपन्यासकारसाथै श्रम अभियन्ता हुन् । जापानी अधिकारीहरूका उग्र आलोचना र यदाकदा कारावासको बाबजुत पनि तिनले जीवनमा १५० भन्दा बेसी पुस्तकहरू लेखे । सामाजिक सुशासनमा ख्रीष्टियान सिद्धान्तहरूलाई लागु गराउन तिनी परिश्रमपूर्वक लागिरहे— लेखेर, बोलेर र गरेर । गरिबहरूलाई मदत गर्ने क्रममा कागवा तिनीहरूकै बिचमा जिए । तिनले स्कुल, अस्पतालसाथै मण्डलीहरू स्थापना गरेका छन् ।

तोयोहिको कागवाको जन्म १० जुलाई १८८८ मा जापानमा भएको थियो । धनी परिवारमा जन्मेका कागवाले चार वर्षको उमेरमा नै आफ्ना माता पितालाई गुमाएका थिए । तिनी ठिटो हुँदा जापानमा ख्रीष्टियमत प्राय: अज्ञात नै थियो । तिनको जन्मको सोह् वर्षपश्चात् मात्रै जापानले धार्मिक स्वतन्त्रता पाएको थियो ।

कागवा जन्मेको गाउँमा गाउँलेहरूको जुवा खेल्ने आदत थियो । तिनी पनि तिनीहरूसँगै मिसिन्थे र तिनी निकै सिपालु जुवाडे बने । तिनले स्कुलमा बुद्ध धर्म र कन्फ्युसियस धर्मको बारेमा सिके जसले तिनलाई असल केटो बन्न सिकाउँथे । तिनको प्रयासको बाबजुत पनि तिनी असल केटो बन्न सकेनन् ।

एक दिन ख्रीष्टको प्रेम र बलिदानको बारेमा तोडिएको प्रवचनलाई सुनेपछि तिनी औधी प्रभावित भए र पछि तिनले येशू ख्रीष्टमाथि विश्वास गरे अनि पन्ध्र वर्षको उमेरमा बप्तिस्मा लिए ।

अमेरिकाबाट ईश्वरशास्त्रको अध्ययन गरेर फर्केपछि कागवा ख्रीष्टियान सामाजिककर्ता बने र जापानी कामदारहरूलाई ट्रेड युनियनको सदस्य बनाउने काममा लागे । तिनले शान्तिवादको वकालत गर्थे र तिनी अहिंसात्मक आन्दोलनका पक्षधर थिए । कागवा जापानी सैन्यवाद र दोस्रो विश्व युद्धमा जापानको भूमिकाको खरो विरोधी थिए । साहित्य र शान्तिको क्षेत्रमा नोबेल पुरस्कारको लागि तिनको नाउँ दुई–दुई पटक चुनिएको थियो ।

आफ्नो जीवन कालभरि तिनी पक्का सुसमाचार प्रचारक थिए । सामाजिक न्याय, शान्ति र गरिबहरूका निम्ति तिनले गरेको परिश्रम ख्रीष्टियान शिक्षाप्रति तिनको प्रतिबद्धताको उपज थिए ।

ट्रेड युनियनमा कागवाको भूमिकाको लागि ख्रीष्टाब्द १९२१ र १९२२ मा तिनी छोटो समयमो लागि गिरफ्तार गरिए । जेलमुक्त भएपछि जापानी श्रम सङ्घको स्थापनाको लागि तिनले उल्लेखनीय भूमिका निभाए ।

२३ अप्रिल १९२३ मा यस धरतीबाट सदाको लागि बिदा हुनुअगि तिनले भनेका आखिरी वचनहरू मननयोग्य छन्, “कृपया, विश्व शान्ति र जापानको मण्डलीको लागि तपाईंहरूले गर्न सक्ने जति गर्नुस् ।”

कागवाको मृत्यृपश्चात् तिनी जापानको दोस्रो उच्चतम इनामद्वारा आभूषित गरिए । इतिहासकार रिचार्ड हेन्रीका अनुसार कागवा “निस्सन्देह, बिसौँ शताब्दीका महानतम मानिसहरूमध्ये एक हुन् र सामाजिकसाथै राजनीतिक सुधारको क्षेत्रमा जापानको इतिहासमा तिनी सर्वाधिक सृजनशील व्यक्तिहरूमध्ये एक हुन् ।”    

   

Leave Your Comments Here.